Hıristiyan dininde Azizlerin yeri ve görevi nedir?

               Hıristiyanlar heykellere ve resimlere - birkaç seneden beri bu dini resimler için, Yunanca bir kelime olan ikon veya iko­na deyimi kullanılır - tapmazlarsa da, yine onlara, veya tasvi­ri olan Azizlere derin bir saygı gösteriyorlar. Hatta birçok ki­şiler onlara dua ederler bile; bu da bir nevi putpereslik değil­se de, Allah'ın yanında bir nevi mabutlar kabul etmek değil midir?

               Biraz önce belirttiğimiz gibi, Hıristiyanlar ancak Allah'a ibadet ederler; Azizlere ise hürmet gösterirler, onlara dua ederler de. Fakat onlara dua ederlerse de, bu davranışları bir nevi putperestlik değildir, olamaz da; zira tapınmak ya da iba­det etmek başka, saygı göstermek de başka, dua etmek yine başka bir davranış, başka bir kavramdır ve başka bir tutumu ifade etmektedir. Herkes birkaç veya birçok kişiye saygı gös­terir, ama onlara tapmaz, hiç kimse bu iki ayrı kavram ve tu­tumu karıştırmaz.

               Hıristiyanlar Azizlere saygı gösterirler, çünkü Azizler Hı­ristiyanlar için birer örnektirler, doğru, dürüst, Allah'a yakın ve gerçekten bir Hıristiyan hayatı sürmek için, Allah'a giden yolda ilerlemek için Azizler Hıristiyanlara birer örnek oluştu­rurlar ve aynı zamanda onları bu bakımdan teşvik etmeli ve yüreklendirmelidirler. Burada Kuzey Afrika'lı episkopos Aziz Augustinus'un (354-430) sözlerini hatırlatmak için tam yeri­dir. O, gençlik yıllarında, Hıristiyan olmadan evvel, aziz Antonius'un örnek yaşam öyküsünü okurken, sadece, "O yapa­bilmiştir, niçin biz yapamayız!" dedikten sonra hayat tarzını değiştirmiş ve o günden itibaren bir Hıristiyana yakışır bir ha­yat sürdürmeye gayret etmiş, Hıristiyan dinini kabul etmiş ve öbürler için de örnek olmuştur. Aslında, Azizlere saygı göster­mek bu demektir; sadece onları sevmek veya övmek değil, fa­kat bilhassa onların hayat tarzını örnek alarak onların gittiği yoldan gitmeye çalışmak ve böylece Allah'a yaklaşmak de­mektir.

               Azizlere dua edilirse, bu davranışın maksadı, onlara tapın­mak değil, bilâkis onların şefaatini dilemektir; demek ki, on­lar Allah ile kulları arasında bir nevi arabulucu görevini gö­rürler. Onlar artık Allah'ın yanında bulunurlar, hem de bütün kusurlarından arınmış bir durumdadırlar; bundan dolayı onla­rın niyazları günahkâr olan bizim niyazlarımızdan daha ko­layca kabule şayan olmalıdırlar; bu sebepten dolayı ve bu maksatla Hıristiyanlar onlara başvurabilirler; onlar Allah in­dinde kendileri için şefaatte bulunsunlar, diye onlara dua eder ve yalvarırlar.

               Yine bu davranışları Allah'ın mutlak selâhiyetini sınırlan­dırmaz, zira Allah onların niyaz veya şefaatlerini kabul edip etmemekte tamamen serbestir. Ve her Hıristiyan, her insan gi­bi, hiç bir arabulucuya başvurmadan, hiç bir Azizin şefaatle­rini kullanmadan, doğrudan doğruya Allah'a dua edebilir, di­leklerini veya niyazlarını O'na arzedebilir.

Allah bu arabuluculara muhtaç mıdır? diye soranlar da var­dır.

Allah, nimet, lütuf ve bütün ihsanlarında tamamen serbest­tir, kime vermek isterse, ya doğrudan doğruya ya da Azizlerin şefaatleri sayesinde, verir. Allah onlara muhtaç olmadığını herkes bilir ve hiç bir Hıristiyan bunu inkâr etmez. Fakat Al­lah onların şefaatlerini kullanmakta da serbesttir. Onların şe­faatlerini kullanmak lütfunda bulunursa, Azizleri bu şekilde onurlandırmaktadır. Hergünkü hayatta Allah herşeyin ilk ne­deni ve faili olduğu halde, insanlar bir ikinci neden durumun­dadırlar, Allah onları şu şekilde onurlandırmaktadır; hatta, da­ha önce gördüğümüz gibi (bk. N. VII ve VIII), Allah nimet ve inayetlerini bazan din adamları aracılığıyla vermektedir; aynı şekilde Azizlerini de bu arabulucu mevkii ile onurlandıkmaktadır; yoksa Allah ne onlara ne de başka bir kimseye muhtaç­tır, fakat insanların bu dünyada yaradılış eserine, hem de öbür dünyada kurtuluş eserine katılmasının lütfunda bulunmak is­ter; aslında her şey bir ihtiyaç değil, bir lütuf meselesidir.